Antiochos III de Grote

betekenis & definitie

Antiochos III de Grote - Koning (241-187 v.C.) uit de dynastie der Seleukiden. Hij was de tweede zoon van Seleukos II. Hij beklom de troon in 223 en had onmiddellijk te kampen met interne moeilijkheden, veroorzaakt door separatistische bewegingen in Baktrië en Parthië. Zijn voornaamste streven ging uit naar gebiedsuitbreiding. Na enkele tegenslagen, opgelopen tegen Ptolemaios in Syrië en Palestina, richtte hij zich vooral naar het Aziatische binnenland. Hij won aldus Armenië, vestigde zijn gezag in Baktrië en Parthië, en zijn prestaties in Indië en Arabië bezorgden hem de bijnaam ‘de Grote’. Naast een koenheid en doodsverachting zonder weerga, een bewonderenswaardige energie en taaiheid in het nastreven van een vooropgezet doel, legde Antiochos III ook gewetenloosheid, brutaliteit, arglistigheid en hardheid aan de dag, zelfs tegenover zijn familieleden. Dit bezorgde hem de hoogten en de laagten van zijn loopbaan. Zo stond hij najaren van succes tegenover de macht van Rome. Eerst in 202 v.C. door zijn geheim verbond met Philippos V van Makedonië om de bezittingen van Egypte te verdelen, de verovering van Ptolemaïsch Syrië en Palestina, doch vooral door zijn inval in Europa om Thrakië te veroveren (196 v.C.) en in Griekenland. Tweemaal werd hij door de Romeinen verslagen, eerst bij de Thermopylen in 192 en een tweede maal bij Magnesia, nabij de Sipylosberg in Klein-Azië in 190. Door de vrede van Apamea, gesloten in 188, verloor Antiochos III de kuststreken van Klein-Azië, moest hij zijn krijgsvloot en zijn olifanten uitleveren en een belangrijke geldsom betalen. Dit betekende het einde van Syrië als Middellandse-Zeemacht, doch in continentaal Azië zou het nog een rol blijven spelen. Het jaar daarop, 187 v.C., werd Antiochos III door de bevolking van Elymaïs, ten zuiden van de Kaspische Zee, vermoord, toen hij de plaatselijke tempel van Baal plunderde.