vooral in de Middeleeuwen benaming voor de pest. De naam is ontstaan naar aanleiding van de zwarte bloedplekken onder de huid van lijders aan long- en builenpest in de meest kwaadaardige vorm.
Vooral van 1347—52 werden Europa en Azië geteisterd door ernstige pestepidemieën. De zwarte dood gaf o.a. aanleiding tot heftige boetedoeningen (flagellanten) en tot beschuldiging van de joden, die de bronnen zouden hebben vergiftigd. Door het gebrek aan arbeidskrachten door de grote sterfte moesten de levensomstandigheden van de werkenden wel verbeterd worden (o.a. door hogere lonen). een van de weinige gunstige gevolgen van de Zwarte Dood.Litt. H.van Werveke. De zwarte dood in de Zuidelijke Nederlanden. 1349-1351 (1950): Ph.Ziegler. The Black Death (2e dr. 1970); A.M.Lauret. De Zwarte Dood in maatschappelijk perspectief (in: SH 1978: met litt.).
