naam voor twee gevechten tijdens de Tachtigjarige Oorlog 5.10.1573 bij Marken en 11-12.10.1573 bij Hoorn tussen een geuzenvloot onder Cornelis Dircksz., burgemeester van Monnikendam, en een Spaanse vloot onder → M.de Bossu. De geuzen slaagden erin het admiraliteitsschip. de Inquisitie, buit te maken en Bossu gevangen te nemen.
Samen met de victorie van Alkmaar op 8 okt. verzekerde de overwinning het blijvend gezag van prins Willem van Oranje in Noord Holland. Bekend werd in deze slag Jan Haring, die de Spaanse admiraliteitsviag uit de mast haalde, waarbij hij sneuvelde.Litt. G.D.van der Heide. De slag op de Zuiderzee (in: Spiegel der Historie 1966): L.Appel. De Slag op de Zuiderzee (1973).