Ned. protestants theoloog. *16.7.1839 Utrecht. ✝ 26.7.1910 Santpoort. Studeerde te Utrecht en was Ned.-hervormd predikant te Veenendaal, Rotterdam en Amsterdam; 1880 hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, maar legde 1887 dit ambt neer in verband met zijn verzet tegen de → doleantie.
Bestreed het partijwezen in kerk en staat, verzette zich tegen de neutrale staal en vatte zijn idealen aangaande de volkskerk en de belijdende overheid samen in de leus 'heel de kerk en heel het volk’. Zijn denkbeelden hadden grote invloed in de Nederlandse Hervormde Kerk en de CHU.Litt. GJ.J.A.Delfgaauw, De staatsleer van Hoedemaker (1963).