kloosterlingen die de kloosterregel nauwgezet onderhouden. In het bijzonder benaming voor de orde der franciscanen (Minderbroeders Observanten). liet observantisme van de Minderbroeder-orde drong van Frankrijk in de Nederlanden door.
In de Zuidelijke Nederlanden deed het zijn intrede via hun klooster te Sint Omaars en van hieruit werd 1439 te Gouda het eerste klooster der observanten gesticht. Een der voornaamste ijveraars voor de observantie was in het noorden de predikant → Johannes Brugman. Daar zij in de loop van de 15e eeuw veel leden aan de capucijnen verloren, moedigden hun oversten een hervorming aan. De hervormden noemden zich Recolietten of Conventuelen, daar zij de voorkeur gaven aan conventus, grote kloosters met uitgebreide parochiewerkzaamheid. In 1517 had een formele scheiding plaats en vormden de observanten een afzonderlijke autonome orde. Sedert het einde van de 16e eeuw kregen de hervormden succes in de Nederlanden en vervingen de observanten of stichtten nieuwe huizen.Litt. F.van den Borne, De Observantiebeweging en het ontstaan der prov. Germania Inferior. 1529 (in: Collectanea Franciscana tl, 1931).
