verbond tussen staten of politieke partijen, die tegengestelde opvattingen en/of belangen hebben. gericht tegen een gemeenschappelijke vijand, in de Ned. geschiedenis zijn bekend:
1. het monsterverbond tussen Belg. liberalen en katholieken in 1828. het Verbond van de rode en de vierkante muts (koning → Willem i):
2. naam door de liberalen gegeven aan de → Coalitie van 1888. het Verbond van kalot en bef.