de verklaring die ambtenaren en studenten tijdens de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog moesten tekenen. Bij besluit van 29.5.1940 werd van ambtenaren (inclusief onderwijzers aan openbare en particuliere onderwijsinstellingen) een ‘Eidesstattliche’ (plechtige) verklaring gevorderd, dat zij verordeningen en andere bepalingen van de Rijkscommissaris stipt zouden nakomen en zich zouden onthouden van elke handeling gericht tegen het Duitse Rijk of de Duitse Wehrmacht.
Deze, niet met het volkenrecht in strijd zijnde verklaring, in de Ned. vertaling ten onrechte als ’eed’ bestempeld, is tenslotte voorzover het reeds in mei 1940 fungerende ambtenaren betrof, alleen verlangd van hen die bij het onderwijs werkzaam waren: nieuwe ambtenaren moesten haar echter wel afleggen. Om als student toegelaten te worden tot een universiteit werd vanaf 10.3.1943 eveneens een loyaliteitsverklaring verlangd. Het eisen van deze verklaring was onrechtmatig, daar het hier geen ambtenaren betrof. Bij weigering werd men opgeroepen voor de arbeidsinzet.Litt. J.J.Bolhuis e.a. (red.), Onderdrukking en Verzet (4 dln., 1947-55).
