Ned. politicus. *21.6.1839 Engelen, ✝ 26.1.1904 ‘s-Gravenhage. Jurist: 1870-77. 1880-84. 1888-91 en 1894-1901 liberaal lid van de Tweede Kamer en 1884-88 van de Eerste Kamer; 1877-79 minister van Waterstaat.
Handel en Nijverheid; 1885 de eerste secretaris van de Liberale Unie; 1891 94 minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet Tienhovcn-Tak van Poortvliet, in welke functie hij een ontwerp-kieswet indiende, die het caoutchouc-artikel (art. 80) van de grondwet van 1887 moest uitwerken. Dit art. droeg deze naam wegens zijn rekbaarheid; er werd nl. in bepaald dat die mannelijke ingezetenen stemrecht hadden voor de Tweede Kamer, die de door de kieswet te bepalen kentekenen van geschiktheid en maatschappelijke welstand bezaten, zonder dat over de grootte van die welstand en de aard van de geschiktheid gesproken werd. Tak interpreteerde dit als ‘die in de behoeften van hun eigen gezin voorzien en kunnen lezen en schrijven'. Toen de Kamer 9.3.1894 een beperkend amendement aanvaardde, trok Tak het ontwerp in en werd de Kamer ontbonden. De redenen hiertoe, evenals de houding van koningin-regentes Emma in deze kwestie zijn nog steeds niet duidelijk. In de volgende verkiezingsstrijd tussen de takkianen en de antitakkianen. waarbij de scheidslijn dwars door de partijen liep. leden de eersten een nederlaag. De liberalen bleven echter aan het bewind.Litt. E.van Raalte. Begin en einde van het Kabinet Tienhoven-Tak van Poortvliet (in: Themis. 1929); E.van Raalte. Over de intrekking van wetsontwerpen (in Gezien. gehoord, geschreven. 1972); G.Taal, Liberalen en radicalen in Nederland (1980).
