(ook: eng. enk), in Overijssel en Drenthe naam voor de complexen in de buurtschappen. De essen zijn waarschijnlijk ontstaan door samenvoeging van prehistorische akkertjes (de zgn.
Celtic fields) en bestonden gewoonlijk uit enige bij elkaar aansluitende velden bouwland, die elk in smalle percelen verdeeld waren, van welke iedere hoevenaar er een groter of kleiner aantal bezat die meestal over de es verspreid lagen. Er bestonden geen duidelijke grenzen tussen de stukken van diverse eigenaren. daarvoor dienden wat grensstenen of een diepere voor. Het was onmogelijk dat ieder op zijn kleine stukjes verbouwde wat hij wilde, vandaar dat allen óf hetzelfde gewas moesten verbouwen, óf althans gewassen die tezelfder tijd gezaaid werden en die eveneens gelijktijdig rijp waren. Om, zolang het gewas te velde stond, vee en groot wild van het bouwland te weren, was de es omheind, veelal met een haag of dichte houtwal, terwijl de toegangswegen door hekken waren afgesloten. Men kon ook zijn vee niet precies op eigen gebied laten grazen na de oogst, vandaar het recht van stoppelweide, d.w.z. de omheiningen werden weggehaald, zodat het vee van het dorp de stoppels op alle cultuurgrond kon afgrazen.Litt.: B.H.Slicher van Bath. Mens en land in de middeleeuwen ii (2e dr. 1972).
