Zuidned. r.k. geestelijke, *10.7.1736 Mechelen. ✝ 21.8.1798 Florence. Historicus; 1758-68 bibliothecaris van de universiteit van Leuven; 1798 (laatste) bisschop van Antwerpen; steunde de opstandelingcn tijdens de → Brabantse Omwenteling, was lc voorzitter van de Revolutionaire Staten in 1790, maar week 1794 uit.
In zijn Fragment sur les principes du vrai bonheur ou discours à Lysimaque (1763) trachtte hij de gedachten van de → Verlichting met het kath. geloof te verzoenen. Deze tendens werd nog bevestigd in Alexis, ou fragment sur l’éducation d’un prince (1764). L’aveugle de la montagne (1789 en 94), vooral bekend in de Duitse vertaling van Lavater (Gespräche über Irrthum und Wahrheit. 1791).Litt. W.J.H.Prick, C.F.de Nelis (1954); C.de Clercq, De laatste levensjaren van bisschop C.F.de Nelis (in: Sacris Erudiri, 1957).