Belg. gemeente in de prov. Antwerpen, bestaande uit het grensgehucht Zondereigen en verschillende enclaves op Ned. gebied (Baarle-Nassau).
Eerste vermelding in 922. Sedert de 15e eeuw onderscheidde men het deel ‘van den Hertog' van datgene dat afhankelijk was van de Baronie van Breda en Baarle-Nassau genoemd werd. Deze toestand dateert uit de 13e eeuw. toen de hertog van Brabant een leen schonk aan de heren van Breda - dit waren sinds 1403 de graven van Nassau - met uitzondering van de door zijn onderhorigen bewoonde cijnsgoederen. Pogingen sinds de 17e eeuw om deze toestand te beëindigen bleven zonder resultaat. Deze toestand verklaart dat Baarle-Hertog, behalve Zondereigen. tijdens de Eerste Wereldoorlog niet bezet werd. LiTT. C.Kramer, Baarle-Nassau en Baarle-Hertog (Brab.Heem, 1949); F.A.Brekelmans, De Belgische enclaves in Nederland (1965).
