rooms-katholiek geestelijke, in missielanden belast met de leiding van de kerk. In 1559 was in de Nederlanden de kerkelijke hiërarchie opnieuw geregeld door paus Paulus IV, maar dc opstand tegen Spanje belette de uitvoering.
Tijdens de Republiek werd zij vervangen door de ‘Hollandse Missie* o.l.v. een apostolisch vicaris. De eerste was Sasbout → Vosmeer (1592-1614). Zij werden doorgaans tot bisschoppen i.p.i. gewijd (m partibus infidelium, in de landen der ongelovigen). Na 1727 geen apostolisch vicarissen meer. maar het bestuur werd uitgeoefend door de internuntius te Brussel met de titel vice-superior der Hollandse Missie. Toen als gevolg van de GW van 1848 de katholieke hiërarchie in 1853 hersteld werd, leidde dit tot de → Aprilbeweging.Litt.: Romeinse bronnen voor de kerkelijke toestand der Nederlanden onder de apostolische vicarissen 1592-1727 (4 dln.. 1932-55. Rijks Geschiedk. Publ. Gr. serie. nrs. 77, 84, 94. 97).
