in de Ned. geschiedenis:
1. akte aug. 1785 aangenomen door een vergadering van → exercitiegenootschappen te Utrecht. De ondertekenaars verbonden zich hierin tot het eisen van een volksregering bij representatie met een daaraan ondergeschikt erfstadhouderschap van Oranje. Een uitvloeisel van deze vergadering was het Leids program (1785: → patriotten):
2. prinsgezinde verklaring van 1787. ontworpen door de Engelse gezant Harris met als doel handhaving van de bestaande constitutie. Alleen de prinsgezinden in Zeeland ondertekenden haar.
