Germanismen in het Nederlands

Dr. S. Theissen (1978)

Gepubliceerd op 11-06-2020

Hoogbouw, laagbouw

betekenis & definitie

Deze woorden worden door sommigen nog als germanismen afgekeurd, omdat het navolgingen zouden zijn van Duits ‘Hochbau, Tiefbau'.
De houding van sommige woordenboeken is echter niet erg consequent: zo beschouwt Van Dale hoogbouw als een germanisme maar tegen laagbouw maakt hij geen bezwaar. Koenen (sinds 1974) en Verschueren aanvaarden beide woorden. Kramers vermeldt wel hoogbouw maar niet laagbouw. In ieder geval worden ze allebei, zowel in hun dynamische (‘de wijze van bouwen’) als in hun statische betekenis (‘het gebouw zelf) vaak gebruikt :

‘Voor het eerst zal men zeer binnenkort te Herentals aan hoogbouw beginnen.’ (Het Volk, 12.10.72, p. 28)
‘Vooral de manier waarop de minister de drie hoogbouwblokken ... verdedigt.’ (Algemeen Dagblad, 14.10.72, p. 17)
‘...de betonskeletten van hoog- en laagbouw.’ (De Groene Amsterdammer, 6.11.72, p. 6)
‘De raad kan nog initiatieven nemen om tot een laagbouwplan te komen...’ (Algemeen Dagblad, 14.10.72, p. 17)

Conclusie:
Hoogbouw en laagbouw zijn beide ingeburgerd. Het is niet realistisch, zoals Van Dale het doet, het ene te aanvaarden en het andere niet; ze komen immers soms als tegenstellende paren voor: in het voorlaatste voorbeeld zou niemand 'hoge bouw’ en ‘laagbouw’ naast elkaar gebruiken. Trouwens, ‘hoge bouw’ en ‘lage bouw’
i.p.v. hoogbouw en laagbouw zal men in de kranten niet vaak tegenkomen.

< >