Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Rantzau (geslacht)

betekenis & definitie

adellijk geslacht in Denemarken, Holstein en Meckleplmrg, van welks leden inzonderheid te noemen zijn:

(Jan, graaf van), deensch generaal, geb. 1492, gest. 1565, nam ijverig deel aan het invoeren van de kerkhervorming, en draagt den bijnaam van »Achilles van den Cimbrischen Chersonesus”, omdat hij m al de veldslagen, die door hem geleverd zijn, altijd overwinnaar gebleven is.

(Hendrik van), zoon van den vorige, geb. 1526, gest. 1598, stadhouder van Sleeswijk en Holstein, was een bevorderaar van wetenschap en letteren. Men heeft o. a. van hem: Epigrammala et carmina varia (Lpz. 1585); Historia belli dillmarsici (Bazel 1570 onder den gefingeerden naam van Cilicius); Commenlarius heilleus (Frankfort 1595); Genealogia Ranzoviana (Hamburg 1585); Mroscopographia (Straatsburg 1585)).

(Geert van), zoon van den vorige, geb. 1558, gest. 1627, was insgelijks stadhouder in de hertogdommen, en onderscheidde zich als veldheer in den Calmar-oorlog.

(Daniël van), deensch generaal, geb. 1529, diende onder Karel V en vervolgens onder Frederik II van Denemarken tegen de Dithmarschen en de Zweden, versloeg laatstgenoemden (onder Haslke) aan de Svarteraa in Halland (1565), redde zich uit eene wanhopige stelling 1568 door zijnen meesterlijken terugtocht uit Schonen, en stierf Nov. 1569 bij het beleg van Warburg.

(Josias, graaf van), maarschalk van Frankrijk, geb. 1609, was een kleinzoon van graaf Jan. Met Oxenstjern naar Frankrijk gekomen, trad hij daar in krijgsdienst, werd verheven tot marechal-de-camp door Lodewijk XIII, onderscheidde zich in Franche-Comté, verdedigde St.-Jean de Losne tegen Gatlas, streed in Dnitschland en in Vlaanderen, bemachtigde Grevelingen (1645), Dixmniden, Lens, enz. (1646 en 1647), en werd voor zoo vele diensten beloond met den maarschalksstaf. Onder. Mazarin zat hij elf maanden gevangen in de Bastille, en stierf kort daarna (1650). Ongerekend vele andere kwetsuren, had hij bij verschillende gevechten een oog, een oor, een arm en een been verloren. Het fransche grafschrift, waarmede hij vereerd werd, kwam dan ook hierop neder:

Van den groolen Rantzau ligt hier slechts 't restant

Op 't slagveld ligt een part: een oor, een been, een hand

< >