1) poolsch Krakoto, fransch Cracovie, lat. Carrodunum, versterkte stad aan de Weichsel, 31 mijlen bezuiden Warschau, heeft met hare zeven voorsteden 42,000 inw.; de 1549 gestichte Jagellonische universileit; onder de 40 kerken van K. merkt men de oude kathedraal op, met hare talrijke praalgraven en gedenkteekenen der koningen en voornaamste mannen van Polen.
Gesticht in de 7e eeuw door Cracus of Krak, den vorst der Polen, waarnaar de stad dan ook haren naam draagt, werd K., nadat Wladislas Lokietek zich hier in 1320 bad laten kronen, in plaats van Gnesen verheven tot hoofd- en residentie-stad van Polen, en bleef dat tot 1609, toen Sigismond 111 zijne residentie verlegde naar Warschau. Van dat tijdstip af verloor K. meer en meer zijn voormaligen luister en rijkdom. Bij de derde deeling van Polen (1795) kwam K. aan Oostenrijk; en met geheel West-Galicië maakte het van 1809 tot 1815 deel uit van het hertogdom Warschau. Toen werd K. verheven tot hoofdplaals van eene Republiek K., welke, bij de Weener Congres-acte opgericht, rechtstreeks onder protectoraat stond van Rusland,Oostenrijk en Pruisen, door welke drie mogendheden K. erkend werd als een onzijdig gebied. De republiek K. werd aan de zuidzijde van Galicië gescheiden door de Weichsel, en aan de westzijde vormde de Brinica de grensscheiding tusschen K. en Pruisen. Behalve de stad K. telde de republiek nog twee zeer kleine steden (Claratomba of Mogila en Krzeszowice) en 77 dorpen. Om een einde te maken aan de staatkundige woelingen, waarvan K. aanhoudend het middelpunt was, sloten de drie beschermende mogendheden (Rusland, Oostenrijk en Pruisen) eene overeenkomst 6 IN'ov. 1846, krachtens welke de stad K. met de geheele republiek, in weerwil dat Frankrijk en Engeland daartegen protesteerden, weder bij Oostenrijk ingelijfd werd ; met den titel van groothertogdom K. werd het aan Galicië toegevoegd, en is thans de hoofdplaats van het regeeringsdistrict K., dat bijna 418 vierk. mijlen groot, en met ruim anderhalf millioen zielen bevolkt is.2) marktvlek in het Saksische distr. Bautzen, gerechtsamt Konigsbrück, aan de Pulsnitz; circa 500 inw.
