in de geschiedenis van het oude Griekenland drie oorlogen, die gevoerd werden wegens schennis, gepleegd aan heilige plaatsen. De eerste, aangevangen omdat de Crisseérs de bedevaartgangers naar Delphi aan allerlei afpersingen onderwierpen, eindigde met de verdelging van Crissa en Cirrha 594 v.
Chr. De Tweede, uitgebroken omdat de Phoceers 356 v. Chr. gebouwd hadden op de aan Apollo gewijde landerijen, werd door Philippus van Macedonië beëindigd 346 v. Chr. met zijne overwinning bij Magnesia. De Derde, veroorzaakt door de Thebanen, eindigde met Philippus’ overwinning bij Cheronea 538 v. Chr.