(Marcus) beroemd romeinsch redenaar, grootvader van den trinmvir, was consul in 99 v. Chr.. en onderscheidde zich in den oorlog tegen de verbondenen.
Toen hij zich in den burgerkrijg tegen Marius verklaard had, gaf deze bevel om hem ter dood te brengen, en liet zijn hoofd te pronk zetten op de redenaars tribune.Creticus (Marcus), zoon van den vorige en vader van den triumvir, werd anno 74 v. Chr. belast met de taak om de zeeroovers langs de kusten der MidJellandsche Zee op te zoeken; in plaats echter van hen ernstig te beoorlogen, is het veel meer aannemelijk dat hij als het ware gemeene zaak met hen maakte, althans het voornaamste wat men van zijne daden weet is, dat hij Sicilië plunderde. Hij stierf op het eiland Creta, waar de piraten hem eene gevoelige nederlaag toebragten, waarom men hem den spotnaam Creticus gaf.
Hybrida (Gajus),broeder van den vorige, onderscheidde zich inzonderheid door zijnen roofzuchtigen aard. In 83 v. Chr., toen hij met Sylla uit Azië tenigtrok, plunderde hij Griekenland, nam vervolgens deel aan de proscriptien van Sylla, werd anno 70 om zijne herhaalde rooverijen uit den senaat gestooten, doch spoedig weder daarin opgenomen.Vervolgens word hij edil.cnanno 65 v. Chr. pretor. Aan de zamenzwering van Catilina nam hij heimelijk deel, zonder opentlijk daarvoor op te treden, hetgeen hij waarschijnlijk liet, omdat hij naar het consulschap streefde, welke waardigheid (64 v. Chr.) hem ten deel viel, te gelijk met Cicero, dien hij haatte. Toen de zamenzwering uitgebarsten was, moest hij met oen leger tegen Catilina oprukken naar Etrurie ; doch op den dag toen er slag geleverd zou worden, wendde hij eene ongesteldheid voor, en droeg het bevel op aan Petrejns. Daarna begaf hij zich naar het onderzijn bestuur gestelde wingewest'Macedonië, en hier begon hij op nieuw zijne rooverijen, zoomede tegen de naburige Dardanen en Bastarnen; doch beiden braglen hem gevoelige nederlagen toe. In 59 v. Chr. werd er eene dubbele aanklagt tegen hem ingediend bij den romeinschen senaat,eerstens wegenszijnedeelncining aan de zamenzwering van Catilina en ten andere wegens knevelarijen; en in weerwil dat Cicero hem verdedigde, werd hij veroordeeld. Van zijn later leven weten wij niet anders, dan dat hij na zijne veroordeeling verblijf hield op het eiland Cephallenia.
Antonius (Marcus), de triumvir of drieman, geb. 83 v. Chr. uit een der oudste patricische familiên van Rome, door zijne moeder Julia verwant aan Cesar; zijn vader was pretor, zijn grootvader een beroemd redenaar (zie beiden hierboven). Als jongeling leidde A. een zeer ongebonden leven. Na een kort verblijf in Griekenland kommandeerde hij onder Gabiniüsde ruiterij indeveldtogten in Afrika en Azië, werd door Gesar in Gallië questor, en keerde (anno 50) als verklaard aanhanger van Cesar naar Rome terug, waar hij op zekeren feestdag zelfs de onvoorzigtigheid beging den dictator een diadeem aan te bieden, hetgeen slechts den dood van Cesar verhaastte. Toen deze vermoord was, sprak A. eene lijkrede op hem uit, ruide het volk op tegen zijne moordenaars, die hij, als hoofdleider der cesariaunsche partij, met alle kracht vervolgde, en kwam Decimus Brutus belegeren in Mutina (d. i. Modena) in 43 v. Chr. Doch toen de senaat hem verklaard had tot vijand des vaderlands, werden de consuls Hirtius en Pansa tegen hem uitgezonden; en hij zou niet tegen hen bestand zijn geweest, indien het hem niet door list en door geweld gelukt ware, zijne krijgsinagt te versterken met de legioenen van Lepidus. Met dezen en met Octavianus met wiens zuster Octavia hij na den dood van zijne eerste vrouw Fulvia in den echt trad, ten einde den bond des te hechter te maken sloot hij (43 v. Chr.), op een eilandje in den Reno (of Lavino) niet ver van Bologna, het beruchte triumviraat. Dit tweede driemanschap kenmerkte zich al dadelijk door de wreedste vervolgzucht, en door geheel Italië werden bloedige vervolgingen ingesteld. De overwinning, die A. gemeenschappelijk met Octavianus in het volgende jaar (42) op llrutus en Cassius behaalde in de vlakten bij Philippi, vernietigde de rcpuhlikeinsche partij geheel en al en bestendigde de niagl van het triumviraat, uit hetwelk intnsschen de zwakke Lepidus al spoedig verdween, hetgeen eene nieuwe deeling van het ronicinsche rijk ten gevolge had (teBrundusium, anno 40 v. Chr.), waarbij het oosten aan A. en het westen aan Octavianus werd toegedeeld. Dat beiden naijverig waren op elkanders grootheid bleek herhaalde malen; hunne oncenigheden werden echter telkens weder bijgelegd, to til at A. smoorlijkverliefd werd op de bekoorlijke koningin Cleopatra van Egypte, voor wie hij zijne vrouw Octavia, de zuster van zijnen ambtgenoot, verstiet. Deze greep dit als een middel aan, om voor goed met A. te breken; en daar A.’s geheele wijze van regeren in Azië te regt schandelijk, schaamteloos en verkwistend genoemd kon worden, kostte het Octavianus niet veel moeite het misnoegen der Romeinen tegen A. ten top te voeren, en nu kwam het tot eenen oorlog, die eindigde met den zeeslag bij Actium (2 Sept. anno 31 v. Chr.), welke een einde maakte aan het bestaan der republiek en besliste over het lot der wereld. Overwonnen en vervolgd, zocht A. zich te redden door de vlugt naar Egypte, terwijl Cleopatra van haren kant nu al hel mogelijke deed om den overwinnaar Octavianus te verleiden; op het valsche gerucht van haren dood werd A. wanhopig, en stortte zich in zijn zwaard ; toen vernemende dat zij nog leefde, liet hij zich, zwaar gewond gelijk hij was, tot haar brengen, en gaf in hare armen (30 v. Chr.) den geest.
Antonius (Cajus), broeder van den triumvir, legaat onder Cesar (49 v. Chr.), was vervolgens pretor in Macedonië, en werd later gevangen genomen door Brutus, die hem ter dood liet brengen, om den dood van Cicero te wreken.—A. (Lucius), oen jongere broeder van den triumvir, voor wien hij Octavianus beoorloogde; hij werd echter een geheelen winter in deetrurischestadPerusia belegerd en eindelijk door hongersnood gedwongen te capituleren, waarna hij zich met Octavianus verzoende en doordezen kort daarop tot pretor in Hispania benoemd werd. Cicero geeft eene zeer ongunstige karakterschildering van dezen A.
Antyllus (Marcus), zoon van den triumvir bij diens eerste vrouw Fulvia, geb. 36 v. Chr., was bestemd om na zijns vaders dood het bewind te voeren over Egypte, doch werd op bevel van Octavianus ter dood gebragt.
(Julius), zoon van den triumvir hij diens tweede vrouw Octavia, werd na zijns vaders dood zeer goedgunstig behandeld door keizer Augustus, die hem herhaaldelijk met voordeelige ambten begiftigde. Toen het later echter uitlekte, dat hij in ongeoorloofde betrekking stond met des keizers dochter Julia, wilde haar vader hem ter dood laten brengen; doch hij onttrok zich aan die straf door zelf een einde aan zijn leven te maken. De poëziën van dezen A. worden door Horatius geprezen.
(Lucius), een zoon van den vorige, en de laatste van dit geslacht, stierf in ballingschap te Massilia, anno 26 na Chr. .
