De dubbel actieve bewegingen, een uitvinding van den Zweed [i]P. H.
Ling[/i] (overl. 1839), zijn bewegingen, waarbij de spieren bestuurd worden door twee willen, een uitvoerenden en een tegenwerkenden (z.g. weerstandsbewegingen); zij dienen vooral om op bepaalde, ziekelijk aangedane spiergroepen in te werken. De Zweedsche arts Zander (geboren 1835) heeft de methode-Ling tot groote volkomenheid gebracht en door vernuftig uitgedachte apparaten de mogelijkheid geschapen, om de gewenschte bewegingen met de grootste zekerheid en regelmaat te doen uitvoeren. In de expresselijk voor de Zandermethode ingerichte instituten, die vroeger en nu nog in groote steden (in Nederland te Amsterdam, Utrecht, Haarlem, ’s Hage enz.) en zelfs op sommige groote stoombooten worden gevonden (zij zijn inmiddels weer uit de mode geraakt) zijn in den regel verschillende groepen van medico-mechanische apparaten voorhanden, nameijk apparaten voor actieve bewegingen, apparaten voor mechanische inwerking (vibreeren, kloppen, kneden, strijken enz.), orthopaedische apparaten, b.v. om ruggegraatsverkrommingen te corrigeeren. De apparaten der eerste groep zijn geconstrueerd naar anatomische beginselen; steeds brengen zij zooveel mogelijk alleen de spiergroep, waarvoor zij bestemd zijn, in werking, terwijl de overige spieren in rust blijven. Hiertoe behooren o.a. een apparaat voor zijwaartsche rompbuiging, voor het buigen en strekken van het been, voor het buigen van den arm enz. De patiënt heeft bij deze oefeningen meestal een zittende houding. Gewrichtenen lichaamsdeelen, die aan de gewenschte beweging niet mogen deelnemen worden ondersteund of vastgezet. Het apparaat wordt door den patiënt zelf in beweging gebracht, en is verder zoodanig ingericht, dat bij het uitvoeren der beweging een tegenstand moet worden overwonnnen, dus krachtsinspanning vereischt wordt, waarvan de grootte nauwkeurig kan worden geregeld. Andere apparaten van het Zanderinstituut worden niet door den patiënt zelf, maar machinaal in beweging gebracht, en zijn dus apparaten voor passieve beweging. Een, wat zijn constructie betreft, zeer volkomen apparaat is dat voor passieve ademhaling. Door hun geregelden gang, die niet met geweld gepaard gaat, maar door den patiënt gemakkelijk ten allen tijde kan worden onderbroken, zijn deze apparaten voor het weer beweeglijk maken van verstijfde gewrichten en voor het nabehandelen van bepaalde beleedigingen, van groote waarde.
