Gepubliceerd op 14-06-2022

Privaat

betekenis & definitie

De gezondheidsleer eischt dat de met rottingsstoffen bezwangerde lucht van privaten en riolen onze woningen niet binnendringt. Aan dezen eisch voldoet het uit Engeland ingevoerde watercloset, dat meer en meer doordringt in weerwil van de vrij hooge kosten; het verwijdert de uitwerpselen snel en volkomen uit het huis, en sluit den terugweg voor de rottingsgassen af.

Toch isn deze inrichting niet overal toe te passen; zij verlangt een verbinding met een rioolstelsel en een waterleiding of ten minste een grooten, gemakkelijk aan te vullen voorraad water. In weinig bewoonde streken kan men de drekstoffen door aarde onschadelijk maken; ongeveer ½ K.G. droge, liefst leemhoudende aarde is voor een eenmalige ontlasting voldoende. De aarde wordt het best door een automatisch werkend toestel op de faecaliën gebracht. Het voordeel dezer methode is dat zij goede meststof levert, het nadeel dat voor de dagelijksche verwijdering personeel en terrein noodig is; ze is dus in de steden niet toe te passen. In vele bewoonde streken is dan ook nog het gewone privaat in gebruik, waarbij de uitwerpselen door een buis in een put worden gevoerd. Dat hierbij de rottingsgassen toegang tot het huis krijgen, kan men dikwijls waarnemen aan den reuk van ammoniak.

De hoeveelheid rottingsgassen is niet gering; een voor de helft gevulde put van 6 M.3 inhoud, levert in 24 uur 3000 L., zoodat onder ongunstige omstandigheden de bewoners van zulk een huis bijna zuivere privaatlucht inademen. Een aantal middelen, die men toepast om den reuk te verdrijven, zijn óf te duur voor algemeene toepassing, óf zij rieken zelf onaangenaam; daarenboven veranderen zij weinig of niets aan het wezen der zaak. Het eenvoudigste en goedkoopste middel is ijzervitriool, waardoor de gasontwikkeling tot op de helft verminderd wordt. Per hoofd en dag heeft men daarvan, ongeveer 25 gr. noodig, opgelost in een emmer heet water. Een veel gebruikt hulpmiddeltje is de afvoerbuis in een vat water te laten uitmonden, dat in den put geplaatst wordt, en van zelf door overloopen zijn inhoud verliest. Deze methode helpt niets, daar de vloeistof in het vat zelf met rottingsgassen verzadigd wordt.

Een betere methode is tusschen het closet en de valbuis aan te brengen een syphon, d. i. een buis, die eerst naar beneden, daarna (in mindere mate) naar boven gebogen is en een kleinere doorsnede heeft dan de valbuis. Een dergelijke syphon verstopt niet gemakkelijk, en behoeft, om te werken, maar eens gevuld te worden; hij heeft dan verder geen of zeer weinig water meer noodig, zoodat Liernur (zie Liernurstelsel) zelfs beweerde, dat het op deze wijze mogelijk was met faecaliën alleen een reukelooze afsluiting te krijgen. De uitwerpselen hebben in den syphon geen tijd tot rotten, daar telkens wanneer het P. gebruikt wordt, een groot deel der in den syphon aanwezige drekstoffen eruit wordt geworpen. Het is wenschelijk de valbuis tot aan het dak te verlengen door een blikken koker. Een P. mag niet in een kamer uitkomen, en moet voorzien zijn van een flink venster, dat dag en nacht open staat.

< >