Gepubliceerd op 14-06-2022

Antisepsis

betekenis & definitie

Gr., door Lister aangegeven wondbehandeling, waarbij men reeds binnengedrongen verontreinigingen en bacteriën tracht onschadelijk te maken, en het binnendringen van nieuwe zoekt te verhinderen. Zij berust op de ontdekking van Lister, dat alle stoornissen in de genezing van wonden (zie Wondziekten) uitsluitend gistings- en rottings-processen zijn, opgewekt door de werkzaamheid van zeer kleine organismen, bacteriën geheeten.

Elke wond, die van deze levende lichaampjes bevrijd blijft, geneest snel en zonder ettering, daar dan alle door het organisme geleverd celmateriaal ten behoeve van de wond kan worden benut; dringen bepaalde bacteriën de wond binnen, dan gaat een groot gedeelte van dat materiaal te niet, en wordt in etter omgezet. Het organisme antwoordt (reageert) op elke wondinfectie plaatselijk met een ontsteking, en dikwijls algemeen met een meer of minder hooge koorts. Deze plaatselijke en algemeene verschijnselen noemt men, indien zij sterk uitgedrukt zijn, Sepsis: bederf. Is het mogelijk om de wond van het eerste oogenblik af vrij te houden van infectie, zooals b.v. bij operaties, dan kan de wondbehandeling aseptisch zijn (zie Asepsis). Heeft men hiervan niet de zekerheid, gelijk bij de meeste door ongevallen ontstane wonden, dan neemt men aan dat de wond geïnfecteerd is, omdat de rotting veroorzakende bacteriën zoo goed als alom tegenwoordig zijn. Men reinigt haar dan, en draagt vervolgens zorg, dat geen nieuwe infectiekiemen kunnen binnen dringen. Al wat met de wond in aanraking zal komen, moet vooraf kiemvrij worden gemaakt.

Dit kiemvrij maken kan op tweeërlei wijze geschieden: door hitte of door chemische stoffen (antiseptica), als sublimaat, carbolzuur, formaline, alcohol, jodoform, dermatol, creoline, lysol, zilverpreparaten, enz. Hitte kan in den vorm van droge hitte, van stoom en van kokend water aangewend worden; steeds moet de temperatuur evenwel meer dan 100° C. bedragen, en de kiemvrij te maken stof moet er eenigen tijd aan blootgesteld blijven. Ook de handen van den arts en de huid in de omgeving van de wond moeten worden gedesinfecteerd, wat natuurlijk alleen langs chemischen weg mogelijk is (zie Desinfectie).

< >