In de late Bronstijd (ca 900 v.Chr.), wanneer uit Midden-Europa binnendringende stammen het gehele leven beïnvloedden, werd het verbranden van de dode tot regel. Het kwam veelvuldig voor dat de urn met de lijkas in een reeds bestaande tumulus (grafheuvel) werd ingegraven.
In latere periodes groef men rondom de urn een greppel en dekte men met de vrijgekomen grond de urn toe. Zo ontstonden er gehele grafvelden met dergelijke kleine heuveltjes, die nauwelijks in het landschap opvielen. Deze urnenvelden konden zeer groot zijn, zoals het door A.E. van Giffen in 1937 blootgelegde veld te Vledder (Dr.), dat een afmeting had van 170 x 50 meter. De vorm van deze greppeltjes kan echter verschillend zijn. De meest interessante graven zijn die welke gevonden zijn te Erica (Dr.), Jispinghuizen en Wessinghuizen (Oost-Groningen). Deze graven hebben de vorm van een sleutelgat. De grafstede bestaat uit een cirkel en een trapeziumvorm, welke ook wel voorhof wordt genoemd. In het cirkelvormig gedeelte zijn de crematieresten bijgezet. 
Een enkele keer vindt men ook in de voorhof een urn. Wat de betekenis is van de sleutelgatvorm, valt niet na te gaan. Opmerkelijk is dat in de streek Oost-Groningen, waar deze sleutelgatgraven voorkomen, tot in de jaren 1950 een kinderspel bekend was waarbij het sleutelgat een rol speelde. De kinderen tekenden op het schoolplein een groot sleutelgat. Daarna speelden zij krijgertje rondom het cirkelvormig gedeelte van de tekening. Als spelregel gold dat zij over de baard, dat wil zeggen het trapeziumvormige aanhangsel van de cirkel. moesten springen. Het is niet uitgesloten dat dit kinderspel teruggaat op een dodenspel waarvan de ouderdom teruggaat tot in de prehistorie. In dit geval hebben we te doen met de resten, hoe verschrompeld ook, van een dodenrituaal, waarbij het snel perambuleren, 10 mogelijk ook dansen rondom het grafheuveltje een rol speelde. zie ook: amfidromie.
