Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 07-02-2017

Jampu

betekenis & definitie

Deze sinds lang verouderde naam voor 'jenever of sterke drank in 't algemeen' is voor het eerst aangetroffen in de tweede helft van de 17de eeuw. In de 18de eeuw werd het als 'een laag woord' beschouwd.

De Amsterdamse arts Pieter Bernagie, later hoogleraar in de geneeskunde in de hoofdstad, gebruikte het in 1685 in het populaire blijspel Het Huwelyk sluyten: Nou wou ik de borrel wel eens hebben [...]. Avous toekomende Bruydje; 't is van de beste jampu. Maar even verder slaat de twijfel toe: Zou ik myn Dochter aan zo een plug? aan zo een pluvier? zo een tabaks man? zo een jampu zuyper geeven? Men schreef ook janpu en s jampu.

Het WNT vermeldt jampu en sjampu abusievelijk als aparte ingangen en brengt ze zelfs niet met elkaar in verband. Ze dateren echter uit dezelfde periode en zonder twijfel gaat het om varianten van hetzelfde woord. De herkomst van deze dranknaam is niet bekend. Mogelijk is het - bijvoorbeeld tijdens de Tachtigjarige Oorlog - ontleend aan het Spaanse champurrado 'mengsel van rum en marasquin'. Dit kan in de omgangstaal in ieder geval gemakkelijk tot champu zijn verkort.

< >