De financiële crisis van 2008 heeft veel problemen in de bankensector van de EU aan het licht gebracht. Veel van deze problemen waren ernstig en de belastingbetaler moest uiteindelijk redding bieden.
Duidelijk werd dat er met name in de eurozone waar landen een gemeenschappelijke munt hebben, op EU-niveau actie moest worden genomen en dat er niet op nationale beleidsmaatregelen moest worden vertrouwd.Daarom ondernam de EU actie en stelde ze de oprichting van een bankenunie voor om ervoor te zorgen dat de grondslagen van het financiële stelsel nooit meer door het gedrag van banken konden worden ondermijnd. Dit zou moeten zorgen voor sterkere banken die onder strenger toezicht staan.
De EU-bankenunie bestaat uit:
• het Gemeenschappelijk toezichtmechanisme (GTM) en
• het Gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme (GAM).
Het GTM, samengesteld uit de ECB en de nationale banktoezichthouders van deelnemende landen, trad in november 2014 in werking. De Europese Centrale Bank (ECB) werd de belangrijkste prudentiële toezichthouder van kredietinstellingen in de eurozone (ongeveer 6 000 banken). De ECB zorgt ervoor dat ze de EU-bankregels naleven en problemen in een vroeg stadium identificeren zodat ze tijdig actie kunnen ondernemen. De ECB houdt rechtstreeks toezicht op de grootste kredietinstellingen, en nationale toezichthouders blijven toezicht houden op kleinere instellingen.
Lidmaatschap van de bankenunie is verplicht voor alle landen van de eurozone en staat open voor alle andere EU-landen.
Zie ook
• Gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme
• Europese Centrale Bank
• EUR-Lex samenvatting over het gemeenschappelijk toezichtmechanisme
• Website van de Europese Commissie over de bankenunie
• Europese Centrale Bank: bankentoezicht