Militair eufemisme voor de burgerslachtoffers tijdens een bombardement. Een synoniem is zijdelingse* schade. Beide termen zijn vertalingen van het Engelse ‘collateral* dammage.’ Tijdens de tweede Golfoorlog sloeg het op elke vorm van onopzettelijke militaire schade. Het Pentagon gebruikt de term al vele jaren eerder met betrekking tot een nucleaire oorlog. De populariteit van het woord steeg begin jaren negentig tijdens de dagelijkse persbriefings in Saoedi-Arabië, waarbij de effecten van de geallieerde luchtoorlog tegen Irak beschreven werden.
Ook de VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, Mary Robinson, gaf de NAVO gisteren een flinke tik op de vingers door te verklaren dat de tientallen onschuldige burgers die door afgezwaaide bommen zijn gedood geen ‘bijkomende schade’ meer mogen worden genoemd. ‘Mensen zijn mensen en geen bijkomende schade’, aldus een boze Robinson.
De Telegraaf, 03-03-99
Milica hoort bij de ‘bijkomende schade’ van de bombardementen op Joegoslavië. Onderweg naar het ziekenhuis stierf ze.
Elsevier, 20-11-99
Een tweede Servische troefkaart is de collateral damage, ‘bijkomende schade’: Servische burgers die omkomen door afzwaaiers. De eerste afzwaaier is op 6 april bij het mijnstadje Aleksinac; daar sterven twaalf burgers. In totaal trekken twaalf missers veel aandacht: raketten die bussen en treinen raken, incidenten met Albanese vluchtelingen, een clusterbom op een ziekenhuis en op de markt van Nis, en vooral de Chinese ambassade op 7 mei.
NRC Handelsblad, 18-12-99
