Een vaartuig dat kruist voor een zeegat waarvoor een loodsdienst is ingesteld. De plaats waar dit schip zich bevindt wordt in de zeemansgidsen bekend gemaakt als de kruispost.
Binnenkomende zeeschepen krijgen van deze loodsvaartuigen hun loods en uitvarende schepen kunnen daar hun loods ontschepen. Een loodsvaartuig wordt ook wel loodsboot genoemd. De Vlissingse loodsvaartuigen zijn een week buitengaats. Zolang een loodsvaartuig loodsdienst kan verrichten voert het overdag de loods vlag en ’s nachts de loodslichten. De bemanning bestaat uit 27 man. Het aantal loodsen dat een loodsboot aan boord heeft varieert van uur tot uur en hangt af van het scheepvaartverkeer.
Er is accommodatie voor een twintigtal loodsen. Zie kleurenplaat XVI; t.o. pag. 257.
