Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

GEMEENTEVLAGGEN

betekenis & definitie

Sedert de 11de en 12de eeuw is in de meeste steden het hanteren van een vlag in gebruik gekomen, zowel te land als ook en vooral ter zee om in vrede en oorlogstijd vriend en vijand met een duidelijk teken te tonen onder welk gezag, maar ook onder welke protectie manschap en goederen naar buiten traden. In het bijzonder van de steden die onder hoede van de Duitse keizers en koningen opereerden, zoals het vroegere Lamminsvliet onder Sluis, is het vertoon van eigen vlaggen bekend gebleven.

Vooral echter in de 16de en 17de eeuw voeren schepen uit onder de beschermende symbolen van hun eigen thuishavens, de stadsvlaggen.

De centraliserende invloed van de Franse Revolutie heeft vele van die vlaggen in de ban gedaan, zodat zij volledig in het vergeetboek geraakten. Eerst in het midden van de 19de eeuw groeide onder Franse invloed opnieuw de belangstelling voor de vlaggen van (vooral haven-)steden.

Lokale vieringen van het tiende jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben steeds meer Nederlandse gemeenten geïnspireerd tot hernieuwd gebruik van historische vlaggen of het instellen van nieuw ontworpen vlaggen. Men besefte dat een echt formele status een zekere bescherming van de eigendom van de vlag betekende. Geheel autonoom werden daarop dergelijke vlaggen onder observatie van artikel 167 van de Gemeentewet door de onderscheiden gemeenteraden ingesteld.

Met uitzondering van Oostburg (dat kennelijk uit wervende overwegingen voor het toerisme reeds in 1923 de vlag vaststelde) dateren de raadsbesluiten over gemeentevlaggen in Zeeland van de jaren 1954 tot 1975; in 1980 kenden slechts vijf gemeenten geen officiële vlag (Brouwershaven, Domburg, Mariekerke, Sint Philipsland, Wissenkerke). Door de gemeentelijke herindeling is een aantal bij raadsbesluiten ingestelde gemeentevlaggen gewijzigd van status; dergelijke voormalige gemeentevlaggen fungeren nu als emblemen voor kleinere entiteiten, de woonkernen en dorpen, die volgens het huidige staatsbestel geen eigenlijke status hebben.

Chronologisch overzicht vlaggen in Zeeland:

Gemeentevlaggen

Gemeenten Datum

vaststelling

Arnemuiden 29 jan. 1954

Aardenburg 21 apr. 1959

Zierikzee 29 mei 1961

Middenschouwen 19 feb. 1965

Kortgene 13 dec. 1965

Axel 1 mit. 1966

Westerschouwen 31 mei 1966

Bruinisse 20 jan. 1967

Valkenisse 6 mrt. 1968

Gemeentevlaggen

Gemeenten Datum

vasttelling

Duiveland 27 mrt. 1969

Westkapelle 10 feb. 1969

Kapelle 24 mrt. 1970

Goes 13 mei 1970

Hulst 25 jun. 1970

Borsele 5 jan. 1971

Sas van Gent 25 feb. 1971

Oostburg 13 mei 1971

Reimerswaal 27 jul. 1971

Hontenisse 6 okt. 1971

Terneuzen 27 apr. 1972

Vlissingen 31 aug. 1973

Middelburg 22 apr. 1974

Veere 23 apr. 1975

Tholen 18 aug. 1975

Sluis 25 okt. 1979

Domburg 1 mei 1981

Lokale vlaggen, dorpsvlaggen 1)

Plaatsen Datum

vaststelling

Oostburg 31 jul. 1923

Kapelle 6 nov. 1950

’s-Heer Abtskerke 24 mrt. 1954

Nisse 26 mrt. 1954

’s-Gravenpolder 6 apr. 1954

Dreischor 7 apr. 1954

Waarde 9 apr. 1954

Stavenisse 14 apr. 1954

Poortvliet 15 apr. 1954

Driewegen 26 apr. 1954

Groede 13 mei 1954

Baarland 29 jun. 1954

Kruiningen 2 aug. 1954

Ellewoutsdijk 19 aug. 1954

Wemeldinge 18 nov. 1955

Hulst 22jun. 1956

Zuidzande 15 jan. 1957

Waterlandkerkje 16 dec. 1958

IJzendijke 1 okt. 1959

Rilland-Bath 12 mrt. 1962

Borssele 26 mrt. 1962

Krabbendijke 12 apr. 1962

Oudelande 13 apr. 1962

Ovezande mei 1962

Oostkapelle 8 mei 1962

Zaamslag 24 mei 1962

Biervliet jun. 1962

Kloetinge 13jun.1962

Sas van Gent 19 jul. 1962

St. Maartensdijk 28 aug. 1962

Meliskerke 4 sep. 1962

Tholen 4 sep. 1962

’s-Heerenhoek 6 nov. 1963

Terneuzen 26 jun. 1964

Vogelwaarde 24 jul. 1964

Westdorpe 19 nov. 1965

Biggekerke, niet officieel vastgesteld

Breskens niet officieel vastgesteld

Domburg ’s-Heer Arends- 19 mei 1981

kerke niet officieel vastgesteld

Koewacht niet officieel vastgesteld

Lokale vlaggen, dorpsvlaggen 1)

Plaatsen Datum vaststelling

Koudekerke niet officieel vastgesteld

Overslag niet officieel vastgesteld

Schoondijke niet officieel vastgesteld

St.-Annaland niet officieel vastgesteld

St.-Jansteen niet officieel vastgesteld

Zuiddorpe niet officieel vastgesteld

1) In zoverre plaatsnamen inmiddels als gemeentenamen fungeren voor grotere eenheden, meerdere kernen omvattend, is hier de lokale vlag bedoeld. Voor zover bekend is nog geen dezer vlaggen door een raadsbesluit van de gemeente, waartoe de kern thans behoort, erkend; elders in het land is dit in vele gevallen inmiddels geschied.

LITERATUUR

Sierksma, Nederlands Vlaggenboek.

< >