Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

Bas: Discant

betekenis & definitie

Holpijp 8’ Holpijp 8’

Fluit 4’ Violadigamba 8’

Octaaf 2’ Prestan 14'

Pianotrede Fluit 4’

Ventiel Octaaf 2’

Tremulant Quint 2’

Een bijzonderheid van deze orgels is de aanwezigheid van een pianotrede waardoor een deel van de registers door een voetbeweging kan worden uitgeschakeld. Hiermee kwam Van der Weele tegemoet aan een verlangen piano en forte te spelen, wat de zg. ’pianoforte’ sinds het einde van de 18e eeuw mogelijk maakte. Ook dit type instrument bouwde Van der Weele blijkens vermeldingen in verkoopcatalogi. Deze melden ook een clavecimbel met twee klavieren van zijn hand. Helaas bleef van deze categorie instrumenten niets bewaard.

Van der Weele bewoonde het huis ‘De Kleine Mortier’ aan de Seisdam te Middelburg, thans nr. 16. Zijn zoon Johannes van der Weele (8 maart 1790-3 juni 1840) heeft nimmer zelfstandig gewerkt. In het registre civique van 1812 staat hij als schrijnwerker geboekt. Frederik van der Weele mag als een bekwaam orgelmaker worden beschouwd die zich echter door de teruglopende welvaart en de ongunstige conjunctuur na de Franse Revolutie onvoldoende heeft kunnen ontplooien.

LITERATUUR

J.H. Kluiver, Historische orgels (1974), 84.87. Gierveld. Nederlandse huisorgel.

< >