aan het gezicht onttrokken, verborgen kerk van rooms-katholieken, doopsgezinden, luthersen of remonstranten in de noordelijke Nederlanden tijdens de Republiek der Verenigde Nederlanden. De officiële kerk was de gereformeerde calvinistische kerk, die openbare godsdienstoefeningen mocht houden.
In 1581 werden de katholieken per plakkaat verboden kerkelijke samenkomsten te houden, later vielen onder dat verbod alle niet-calvinistische protestanten. Al deze niet-calvinisten kwamen echter wel bijeen op zolders, in woonhuizen, pakhuizen en schuren. Steekpenningen (recognitiën) aan de magistraten zorgden er voor dat zij daarbij niet gehinderd werden. Na 1796 verdwenen deze schuilkerken.In de zuidelijke Nederlanden waren tezelfdertijd de protestanten gedwongen in schuilkerken samen te komen. In 1781 kregen zij echter verlof eigen kerken te bouwen.