Gepubliceerd op 30-05-2019

Eendagsvliegen, steenvliegen

betekenis & definitie

Orde Ephemeroptera Eendagsvliegen (Cloeon, Ephemera, Pothamanthus)

Orde Plecoptera Steenvliegen (Chloroperla, Perla, Nemoura)

De teer gebouwde eendagsvliegen hebben meestal driehoekig gevormde voorvleugels en sterk gereduceerde achtervleugels. Hun mondwerktuigen zijn rudimentair. Ze kunnen er geen voedsel mee opnemen, zodat ze daarom meestal slechts enige uren leven, om deze reden hebben ze dan ook de naam van eendagsvliegen gekregen. In de vliegtijd verschijnen deze dieren vaak in enorme aantallen, om dan in dichte zwermen hun bruidsvlucht te maken. Na de paring leggen de wijfjes hun eieren in het water, en de stoffelijke resten van de ouders omzomen dan in een dikke laag de oevers van het water waar ze voorkomen. De larven leven hoofdzakelijk van waterplanten, maar zijn op hun beurt weer voedsel voor andere insekten en vooral voor vissen.

De ademhaling geschiedt met behulp van kieuw-uitstulpingen aan het achterlijf. Als de larven volgroeid zijn, komen ze naar de oppervlakte of klimmen een eindje tegen de oever op. Daar vindt de gedaanteverandering plaats en wordt het een gevleugeld insekt dat echter nog niet geslachtsrijp is we hebben hier nl. veelmeer te maken met een tussenstadium waaruit dan pas na enkele uren het geslachtsrijpe dier te voorschijn komt.

De slanke platgebouwde steenvliegen komen ook in de nabijheid van water voor, waar ze, ofschoon ze grote vleugels bezitten, onelegant rondvliegen. We vinden ze gewoonlijk op de grond of tussen planten zittend. Ook steenvliegen eten in de regel niet, omdat meestal ook bij hen de mondwerktuigen rudimentair zijn.

Hun larven blijven in het water en ademen met trachekieuwen, die gewoonlijk aan de basis van de poten zitten. Ook hulpkieuwen aan kop en achterlijf komen voor. Als bewoners van helder water gelden ze als indicatoren voor de helderheidsgraad van het water. In vervuilde beken en meren komen ze niet voor. Waar ze echter voorkomen zijn ze een belangrijk onderdeel in de voedselketen. Vooral door forellen worden ze gegeten.

De volledig volgroeide larven klimmen op de oever, waar dan na de laatste vervelling het imago te voorschijn komt. Steenvlieglarven lijken veel op de larven van de eendagsvliegen, maar verschillen daarvan door het bezit van maar twee achterlijfuitsteeksels in plaats van drie. De groenesteenvlieg leeft evenals de gewone steenvlieg in grote stromende wateren. De Nemoura soorten vinden we echter in alle soorten wateren. De larven van laatstgenoemden leven als rovers en voeden zich met allerlei klein gedierte, dat ze op de bodem vinden.

< >