(Fr.: Surhuzum, bij de Zuiderhuizen). Dorp in het oosten van Achtkarspelen, aan de weg Buitenpost—Surhuisterveen (in 1890 1433 inw., in 1957 1411, van wie in Kortwoude 148 en in de Surhuizumer Mieden 390 inw.).
De herv. kerk van 1614 heeft een veel oudere toren met gemetselde spits. In het koor drie gebrandschilderde glazen van Ype Staak (1734).Er staat een openb. en een geref. lagere school. Olifernus predikte op het kerkhof van S. in 1223 de kruistocht, waarbij een blauw kruis aan de hemel verscheen. Door het vergraven van de onder S. behorende hoge venen is in de 17de eeuw Surhuisterveen ontstaan. Zie: Hepkema Memories, 387; Reg. Leeuw. Cour., 58; Algra, De Historie 1, 92-98.
