Het streven de natuurwetenschappelijke, esthetische en (of) recreatieve waarden van het landschap zoveel mogelijk te bewaren en bij veranderingen in het landschap met deze waarden rekening te houden. Ook de landschapsbescherming in zuiver cultuurland, zoals de Bouwhoek en de Greidhoek, wordt tot de N. gerekend.
Pas in de 20ste eeuw kwamen er organisaties voor de N., nl. de ‘Ver. tot behoud van Natuurmonumenten in Nederland’ en speciaal voor Frl. ‘It Fryske Gea’.De voornaamste taak van deze organisaties is het verwerven en beheren van natuurmonumenten. Ook ijveren zij voor landschapsbescherming. Belangrijk is ook de propaganda voor N. door onderwijs, filmvertoningen, lezingen en excursies. In Frl. is de ‘Bond van Fr. vogelbeschermingswachten’ na 1945 op dit terrein bijzonder actief geweest. De prov. en gem. overlieden hebben verordeningen vastgesteld, die o.a. ook N. beogen. Te noemen zijn de prov. verorde ningen tot bescherming van natuurgebieden en van terpen en verschillende gem. verordeningen op ontgrondingen.
De georganiseerde N. is nog jong. Adellijke grootgrondbezitters hebben echter met het oog op de jacht eeuwenlang bossen en moerassen beheerd op een wijze die in haar resultaten vrijwel identiek is met die der N. Zie Compendium: Het landschap.
