Kantoor voor informatieverschaffing over vakantie en recreatie in het eigen gebied (Zaanstreek, Wijdewormer en Landsmeer) en de rest van Nederland. Daarnaast houdt de VVV zich bezig met verkoop van kaarten, brochures en dergelijke en worden evenementen (mede) georganiseerd.
De eerste VVV van Nederland werd opgericht in Valkenburg in 1885. Daarna groeide het aantal VVV-kantoren snel, tot meer dan 450 op dit moment (1990). Er bestaan drie soorten VVV-kantoren: VVV-I-kantoren, met informatieverstrekking over het hele land, Regionale en Lokale kantoren. De Zaanse VVV is één van de 72 I-kantoren. Deze status wordt door de Algemene Nederlandse Vereniging van VVV’s te Hilversum verleend als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, zoals openstelling gedurende het hele jaar en informatieverschaffing over het hele land. Voorts dient een VVV-I-kantoor theaterreserveringen en arrangementen, alsmede boekingen voor overnachtingen in het eigen gebied en elders te verzorgen en moeten er geschenkbonnen en museumzegels verkijgbaar zijn.
De officiële oprichting van de Zaanse VVV (VVV stond toen nog voor: Vereniging tot bevordering van Vreemdelingen Verkeer) had plaats in februari 1927. Eerder was er al in 1900 sprake van een Vereniging voor Vreemdelingenverkeer te Zaandam. Die vereniging was echter niet zelfstandig, maar een commissie van de Vereniging tot ➝ Plaatselijk Nut. De directe aanleiding tot de oprichting van de Zaanse VVV was de aanwezigheid van een aantal plaatsen in de Zaanstreek waar tolgeld moest worden betaald. Door de inspanningen van de VVV werden in korte tijd de ➝ tollen opgeheven.
Daarnaast was de Zaanse VVV ook al vroeg actief in het verschaffen van onderdak aan toeristen. Tijdens de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam vonden met name veel Japanners een slaapplaats in de Zaanstreek dankzij VVV-bemiddeling.
Een hoogtepunt in het bestaan van de Zaanse VVV was de organisatie van de ➝ ‘Dam-tot-Dam-race’ in augustus 1959. Dit evenement duurde drie dagen en had tot doel de aandacht te vestigen op de noodzaak van de aanleg van de ➝ Coentunnel.
Andere hoogtepunten waren speedboatraces op het Zwet, Skelterraces tijdens ‘Zaandam 150 jaar stad’ en een optocht met ‘Old Timers’ van de ‘Pioneer Automobile Club’ door de Zaanstreek in 1977.
Naast de eenmalige evenementen organiseert de VVV het traditionele jaarfeest op de Zaanse Schans, rondvluchten boven de Zaanstreek, boottochten door de vogelbroedgebieden in Westzaan en Jisp, en rondvaarten naar Artis, het poppentheater in Oostknollendam, de grachten van Amsterdam en (met de stoomboot Johannes) naar het Cruquius Stoomgemaal. De Zaanse VVV is ook betrokken bij landelijke evenementen, als de Landelijke Fietsdagen en Kerkepadroutes.
Het kantoor van de VVV was aanvankelijk gevestigd aan de Gedempte Gracht te Zaandam (eerst bij dagblad De Zaanlander en later in een ander pand met de ➝ Zaandamse Gemeenschap). In 1960 werd het kantoor verplaatst naar de Stationsstraat, en in 1984 naar het huidige gebouw, weer aan de Gedempte Gracht. In de jaren ’70 waren dependances gevestigd in de Theekoepel op de Zaanse Schans en in het filiaal van de Nutsspaarbank aan de Zaanweg te Wormerveer. De belangrijkste inkomstenbron ligt in de subsidieverschaffing van de gemeente Zaanstad (in 1991: ƒ 77.000). Daarnaast beschikt de Zaanse VVV over bijdragen van leden en donateurs en zijn er inkomsten uit eigen activiteiten (VVV-geschenkbonnen, excursies, theaterreserveringen en verkoop van artikelen).
Samen met de VVV’s van Amsterdam, Monnickendam, Volendam, Edam en Purmerend vormde de Zaanse VVV de Streek-VVV ‘Groot Amsterdam'. In 1990 trad Amsterdam uit dit verband, aangezien de VVV van de hoofdstad werd omgevormd in een zogenoemde ‘Promotie-VVV’. De Zaanse en Waterlandse VVV’s vormden per 1 januari 1990 vervolgens de Streek-VVV Zaanstreek-Waterland.
C. Koppenol
