'Fonds van weldadigheid' te Zaandam, gesticht in (835. In dat jaar bestemde de Amsterdamse commissionair in effecten Jacob de Hoop bij testamentaire beschikking drie-kwart van zijn vermogen voor 'de verzachting van het lot van armen en noodlijdenden binnen de gemeente Zaandam'.
Twee dagen na het passeren van de akte overleed hij. Jacob de Hoop was geboren Zaandammer, zoon van een doopsgezinde dominee.Het testament bevatte enkele bijzondere bepalingen. Zo moest met zekerheid zijn aangetoond dat de erflater niet schijndood zou worden begraven. Het testament werd aangevochten, maar na anderhalf jaar besliste de Koning dat de gemeente de schenking mocht aanvaarden. Het vermogen bestond uit effecten en ander waardepapier met een gezamenlijke waarde van ƒ 160.000. voor die tijd een zeer hoog bedrag. Een te benoemen bestuur diende de uitkeringen te regelen.
De rente-mkomsten bleken uiteindelijk niet voldoende om alle behoeftigen te steunen. Daarom richtten de bestuurders van het Fonds zich in 1877 met een opmerkelijk voorstel tot de gemeente. Zij verzochten een vergunning tot het aanleggen van een tolbrug over de Zaan. De tolgelden zouden voldoende inkomsten garanderen om de uitkeringen tot in lengte van jaren voort te zetten. Hoewel de minister van Financiën zich tegen het verlenen van de vergunning verzette (tolheffing paste naar zijn oordeel niet meer in de tijd), werd de toestemming gegeven. In 1881 werd de Hoopbrug aanbesteed, een jaar later werd hij opengesteld.
De bouwkosten bedroegen ruim ƒ 20.000 (en dat voor een brug met 100 meter lengte!). Het toltarief bedroeg 1 cent voor voetgangers. 2 cent voor kruiwagens 27: cent voor runderen en paarden en 12 cent voor beladen wagens. De jaarlijkse inkomsten waren zeer bevredigend. Pas na 30 jaar gingen er stemmen op om de tolheffing te beëindigen. De gemeente Zaandam kocht in 1912 de brug voor ƒ 28.000 en schafte in 1914 het tolgeld af.
De (2 meter brede) Hoopbrug werd in 1942 gesloopt, na aanleg van de Prins Bernhardbrug. Het Fonds de Hoop heeft nog een aantal jaren, naar zijn doelstelling, steun verleend in bijzondere gevallen van sociale nood. tot in de jaren '60 tenslotte zodanig op het aanvankelijke vermogen was ingeteerd dat het zijn betekenis verloor. Er kon geen zekerheid worden verkregen of het daarna formeel is opgeheven.
