Encyclopedie van de Zaanstreek

Eindredactie Jan Pieter Woudt & Klaas Woudt (1991)

Gepubliceerd op 02-10-2020

Duyvis, bv Machinefabriek P.M

betekenis & definitie

Machinefabriek te Koog.

Het bedrijf werd opgericht als P.M. Duyvis & Co in november 1885 door ir. P.M. Duyvis te Koog en D.W. Stork (mede-directeur van Stork & Co te Hengelo) als stille vennoot. Met iets meer dan ƒ 30.000 en zes werklieden werd begonnen in het bedrijfsgebouw ‘Twente’ aan het Hellingpad te Koog.

Aanvankelijk verrichtte het bedrijf reparatiewerk voor plaatselijke bedrijven. De eerste grote order werd verkregen in 1886, van de firma E.G. ➝ Verkade & Comp., die in Zaandam de Stoombroodfabriek de Ruijter wilde vestigen. Hierna schakelde het bedrijf van reparatie-inrichting steeds meer om tot machinefabriek, waar allengs droogtoestellen, hijswerktuigen en zelfs de eerste liften in produktie werden genomen. In deze tijd was Duyvis & Co tevens vertegenwoordiger voor stoomketels van Stork.

De eerste buitenlandse orders werden genoteerd in 1910. Een jaar later werd de firma omgezet in een nv. Tot mede-directeur werd ir. W. Meyling benoemd, die twee jaar eerder (in verband met de omschakeling naar elektriciteit als energiebron) was aangetrokken. De omzetting tot bv volgde in later jaren.

Door de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) kreeg Duyvis aanvankelijk enige teleurstellingen te verwerken, maar na 1915 ging het beter, met name door een order van de Nederlandse Staat voor het draaien van hulzen bestemd voor granaatkartetsen. Hoewel het bedrijf daarvoor te weinig personeel in dienst had. kon de order toch worden uitgevoerd. Uit de in het Kamp van Zeist geïnterneerde Belgische soldaten werden vakbekwame metaalbewerkers gerecruteerd. Zij werden onder bewaking van marechaussee in een ruimte boven het ketelhuis gestationeerd.

In 1929 werd ir. P.M. Duyvis jr. benoemd tot mede-directeur. Zijn vader overleed in 1935. De periode na de Eerste Wereldoorlog was voor de machinefabriek niet steeds even gemakkelijk. Als gevolg van het teruglopende aantal orders werden in de crisisjaren alle vrouwelijke werknemers ontslagen.

Daarna volgde de Tweede Wereldoorlog. Door een zuinig beheer en door te zorgen voor handhaving van de kwaliteit der produkten doorstond Duyvis deze moeilijke periode.

Na de Tweede Wereldoorlog ging de machinefabriek betere tijden tegemoet. Men hield vast aan de al uit de begintijd daterende uitgangspunten: geen avonturen, eigen financiering, zuinig beheer, levering van solide produkten, een beleid gericht op meerdere takken van industrie. Dat heeft geleid tot het ontwikkelen van allerlei machines, van apparatuur om dozen te maken of vloeren te zagen tot haspels voor de bouw van de Oosterschelde-waterkering. Duyvis is bekend door de bouw van liften (‘de liftenfabriek van Duyvis’); het bedrijf is gespecialiseerd in de fabricage van cacaopersen.

Ir. W. Meyling trad uit de directie in 1953, ir. P.M. Duyvis in 1967. Hierna verdween geleidelijk het karakter van Duyvis als familiebedrijf.

Ir. F.A.S. Simons en J.A. Nederbragt werden in de directie benoemd. Zij traden respectievelijk in 1970 en 1981 weer uit. In 1982 werd ir.

A.J. Topman tot directeur benoemd.

Bij Duyvis waren in 1991 150 tot 200 personen in dienst (wisselend).

< >