(Gorinchem 1836 - Utrecht 1925)
Theoloog, filosoof. Studie theologie (Utrecht) en Frans (Parijs); predikant van de Waalse gemeente (1860-1863); hoogleraar wijsbegeerte te Groningen (1863-1890) en Utrecht (1890-1907). Hij was de eerste wijsgeer te Groningen die zijn oratie (1863) in het Nederlands uitsprak. Van der Wijck verdedigde de empiristische opvatting dat de onmiddellijke gegevens van de ervaring direct beperkt zijn tot de eigen bewustzijnstoestanden. Hij werd scherp aangevallen door theologen. Hoewel aanvankelijk laatdunkend over Kant bewoog hij vanaf 1879 in de richting van diens criticisme.
Hij was actief in de kentheorie, psychologie, maar ook in de ethiek en de sociale filosofie. Hij wordt gezien als popularisator van de gedachten van beroemde denkers, zoals Spinoza en Nietzsche.
Lit.: F. Sassen, Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland tot het einde der negentiende eeuw (Amsterdam 1959) 337-340; S. Thissen, ‘Jonkheer Bernard van der Wijck. Wegbereider van het Nederlandse Fin de siècle’ in: H.A. Krop e.a. (red.), Beoefening van de filosofie in Groningen van 1614 tot 1996 (Hilversum 1997) 197-207.
