Geestelijk recht, geestelijk gericht. Deze uit de Middeleeuwen stammende instelling is in de zeven kerspelen Loppersum, Zeerijp, ’t Zandt, Leermens, Eenum, Wirdum en Garrelsweer bewaard gebleven als indultum (privilege).
Elk jaar op 30 juli kwamen de kerkvoogden, hoofdelingen en predikanten van deze kerspelen bijeen om te oordelen over aangegeven overtredingen. Deze waren in oorsprong kwesties van kerkrechtelijke aard, zoals concubinaat, het ongedoopt laten van kinderen, verbreken van trouwbeloften e.d. In de 17de eeuw verdwenen deze zaken, maar het toezicht op de keur van maten en gewichten en op de schouw van vonders bleef, zelfs tot 1825 toe.Lit.: W.J. Formsma, ‘De proosdij van Loppersum en het indultum der zeven kerspelen’ in: Geschiedenis tussen Eems en Lauwers (Assen 1988) 36-48.
