Gron.: Olschanze.
Dorp in de gemeente Bellingwedde, met Bellingwolde ten Z.O. ervan verbonden door de Oudeschanskerweg. De plaats is opgekomen bij de Oude Schans of Bellingwolder Schans, in 1593 aangelegd door Willem Lodewijk ter verdediging tegen de Spaanse aanvallen uit het O. Bij de aanval van de bisschop van Münster, Bernhard van Galen, in 1672 zonder tegenweer ontruimd, gelijk met de Nieuwe Schans, de Dijlerschans, de Wedderborg en de Winschoterzijl. In oktober 1672 is de schans heroverd door wachtmeester Wijlers onder luitenant Eybergen en onder opperbevel van Carl Rabenhaupt die zijn kwartier had te Ulsda. De Münsterse bevelhebber Grubbe bedong vrije aftocht. Hij kreeg de beschikking over schepen en wagens voor vrouwen, kinderen en zieken, en mocht twee veldstukken meevoeren.
Hijzelf en zijn manschappen mochten voorts de buit houden. Voor de schepen en wagens moesten twee officieren als gijzelaars achterblijven. De schans is in 1815 verkocht en in 1818 geslecht.
De voormalige garnizoenskerk (1626) is in 1772 verbouwd en kreeg toen ook een aangebouwde pastorie. De dakruiter bevat een 17de-eeuws uurwerk. In de kerk bevinden zich een preekstoel (1772) en een schijnorgel (waarschijnlijk uit dezelfde tijd). Een gedenkbord maakt gewag van de restauratie van 1826. Het voormalige dodenbastion telt een aantal fraaie grafmonumenten en -stenen; de oudste dateert van 1742.
Lit: Oudeschans, gemeente Bellingwedde: toelichting bij het besluit tot aanwijzing van Oudeschans als beschermd dorpsgezicht (Zeist 1988); F. Kruiter-Steenhuis e.a., Bellingwolde, Oudeschans, Vriescheloo en Veelerveen in oude ansichten (Bellingwolde 1982-1983); J. Heeres, ‘De Bellingwolder schans in derzelver oorsprong en lotgevallen'. Antiquiteiten i (1822) 419-448.
