1. Dorp in de gemeente Leek ten N. van het Leekstermeer tussen het Hoendiep in het N. en de rijksweg A7 in het Z.
De naam wordt voor het eerst genoemd in 1449 in het kader van visrechten op het meer; het dorp zelf wordt vermeld in 1514. De plaats lag geïsoleerd tot de aanleg van de wegen Midwolde-De Poffert (1861) en de A7 (1960).De hervormde kerk dateert van 1908. Zij vervangt een afgebroken laatgotische kerk. Uit de voormalige kerk is de 17de-eeuwse preekstoel overgenomen. In 1914 werd hier een aardappelmeel-, later strokartonfabriek (Erica II) gevestigd.
Eind Middeleeuwen: jn oestwolde = het oostelijk gelegen wold (broekland, moerassige wildernis).
2. Dorp in de gemeente Scheemda tussen Midwolda en Finsterwolde ten N. van Winschoten, vanwaar de Oostwolderweg richting O. loopt. Ten N. ervan ligt het streekdorpje Oostwolderpolder. Tot in de 16de eeuw lag Oostwold nog aan de Dollard, maar is er door indijkingen van verwijderd geraakt. Oostwold is een beschermd dorpsgezicht.
De hervormde kerk uit 1775-1777 is geïnspireerd op de Nieuwe Kerk te Groningen. Latere aanbouwen in de binnenhoeken van de kruisarmen; in 1882 werd de zuidelijke arm verlengd, maar de verplaatste gevel behield het Lodewijk XVI-portaal. Orgel uit 1810-1811. De bouwer, H.H. Freytag stierf tijdens de bouw; J.W. Timpe maakte het af. Het is gerestaureerd in 1987-1989.
Oudere schrijfwijze: Oostwolde.
Schimpnamen voor de inwoners: Kraai(e)koppen, Kraaien.
3. Gehucht in de gemeente Slochteren ten O. van Siddeburen aan de Oostwoldjerweg in de Groote Oostwolderpolder en ten N. van de Kleine Oostwolderpolder. De buurt bezat vroeger een grote kerk (90 voet lang); in 1831 zijn de fundamenten gerooid.
Lit.: Oostwold, gemeente Midwolda; toelichting bij het besluit tot aanwijzing van een deel van Oostwold als beschermd dorpsgezicht (Zeist 1988); K. Tiggelaar, ‘Het orgel van Oostwold’, Publicaties Stichting Groningen Orgelland 13 (1987); J.P. Koers, Oude ansichten van Midwolda en Oostwold (Scheemda 1982); I. Hamming, Rondom de Gavekoek; Oostwold (Wk.) eind 18e eeuw (z.p. 1960).
