Kanaal in het W. van de provincie Groningen, lopend van de stad Groningen via Hoogkerk, Vierverlaten, De Poffert, Enumatil, Diepswal en Briltil naar het Van Starkenborghkanaal ten W. van Zuidhorn bij Noordhornerga en Noordhornertolhek. Lengte 15,6 km; bevaarbaar voor schepen tot 1.350 ton tussen Groningen en het Aduarderdiep (Hoogkerk), daarna tot 300 ton tussen Hoogkerk en Noordhornerga.
Voor de aanleg van het Van Starkenborghkanaal liep het Hoendiep door tot Stroobos. Vandaar begon het Friese deel van het Caspar Roblesdiep of Kolonelsdiep, nu verbreed tot het Prinses Margrietkanaal. In 1623 gegraven door de stad Groningen en voltooid in 1654. Aanwezig was al de Hoensloot aan de Hoenweg, genoemd naar De Hoen, een buurt buiten de stad. Verruimd in de jaren 1862-1879. Het water staat in verbinding met Niekerkerdiep, Molendiep, Matsloot, Lettelberterdiep, Munnikersloot, De Gave, Koningsdiep en Aduarderdiep.
Het Hoendiep werd door verbindingskanalen om Groningen bereikbaar vanuit het Hoornse Diep, Winschoterdiep, Eemskanaal, Damsterdiep, Boterdiep en Reitdiep. Na het gereedkomen van het Van Starkenborghkanaal is de toestand veranderd en sterk verbeterd.
