Economische encyclopedie

D.C. van der Poel (1940)

Gepubliceerd op 21-01-2020

Luxe

betekenis & definitie

(weelde) is economisch een vaag begrip, daar de economische waardeering van L. bijna steeds door subjectieve ethische motieven wordt vertroebeld en wat de één L. noemt voor den ander een werkelijke cultureele behoefte is. Bovendien is het begrip L. een historische categorie.

Wat voorheen als L. gold kan bij toenemende welvaart en verhoogde levensstandaard algemeen of voor bepaalde bevolkingsgroepen behooren tot de normale behoeftenbevrediging. Hieruit volgt dat aan het begrip L. een zekere uitzondering inhaerent is; ook wel uitgaven aan de grens van inkomen of vermogen.

G. M.

Verrijn Stuart noemt L. in het individueele leven een bewijs van „Unwirtschaftlichkeit”, al sluit L. niet noodzakelijk verspilling in. F.

Sommerlad („Luxus”, H. d. S.) definiëert L. als verbruik dat boven de behoefte of noodzaak uitgaat; Philippovich (Grundriss der politischen Oekonomie) als dingen die de menschelijke welvaart niet bevorderen.

Meer houvast geeft de definitie van C. A. en G.

M. Verrijn Stuart van „Maatschappelijke Weelde” (Hoofdtrekken van de leer der Maatsch. voortbrenging; Scientia Economie), waaronder zij verstaan dat in een op vraag en aanbod gebaseerde verkeershuishouding als de kapitalistische minder dringende behoeften van meer bemiddelden, die zich als koopkrachtige vraag kunnen doen gelden, bevredigd worden ten koste van dringender behoeften van minder bemiddelden, die bij gebrek aan koopkracht onbevredigd moeten blijven.Correctie door middel van belasting op L. (weelde-belasting) tast slechts verschijnselen aan en laat de oorzaak intact. In de practijk blijkt hierbij ten volle de moeilijkheid een criterium te vinden; de belasting tast in de eerste plaats de vrije beschikking over het inkomen in qualitatieve zin aan, mede ten koste van de minder bemiddelden die daardoor bepaalde cultuurgoederen buiten hun bereik zien vallen. Juist in verband met het historisch karakter van het begrip L. is een dergelijke belasting bovendien in vele gevallen reactionnair. (vgl. o.a. de vroegere personeele belasting op stookplaatsen en vensters, enz.).

< >