zijn een vorm van warenruil in natura met het buitenland, als gevolg van de bemoeilijking van het internationale betalingsverkeer. Verschillende landen, die slechts onder zeer beperkende bepalingen valuta voor invoer beschikbaar stellen, laten deze als directe compensatie voor uitvoer toe, terwijl contingenteering van de uitvoer in verband met de stand van de clearing kan worden doorbroken door tegenover gewenschte export een compenseerende import te stellen, waardoor deze wordt betaald.
Dit laatste wordt gemakkelijker indien de export-prijs een zeker offer bij de invoer toelaat, waardoor het mogelijk is ter compensatie goederen te importeeren, die onder normale omstandigheden wegens de prijs niet in aanmerking zouden komen. In het algemeen ontstaan de C. dus vanuit het belang van de export.
Zoo kocht bijv. de Duitsche chemische industrie geregeld graan in Roemenië om op deze wijze haar producten naar dat land te kunnen uitvoeren. Tusschen Ned. en Duitschland werd o.a. een compensatieovereenkomst gesloten, waarbij tabak uit Ned.
Indië tegen een in Duitschland gebouwd schip werd geruild. Het is duidelijk dat, afgescheiden van verschuivingen in de natuurlijke het internationale warenverkeer regelende verhoudingen van vraag en aanbod, bij liquidatie van de uit C. ontstane (min of meer gedwongen) importen dumping ← op de binnenlandsche markt kan ontstaan.C.-overeenkomsten kunnen tot stand komen tusschen particulieren, overheidsinstanties of door directe onderhandelingen tusschen de betrokken regeeringen. Particuliere overeenkomsten zijn meestal afhankelijk van de toestemming der verschillende instanties, in Ned. van het Clearing Instituut, waarover ook de verrekening op de normale wijze moet loopen. Het feit dat het in het algemeen uitgesloten is, dat twee partijen tot directe ruil kunnen komen, compliceert de C. bijv. door het verleenen van een compensatiepremie door den belanghebbenden exporteur aan een importeur, die voor de compenseerende invoer zorgt. In verband hiermede zijn verschillende organisaties ontstaan met het doel de verbinding tusschen de verschillende partijen tot stand te brengen. In 1935 werd hiervoor door de Bank Associatie het Intermediair voor Internationaal Betalings- en Goederenverkeer N.V. opgericht. Voor C. in het transitoverkeer is verbinding met buitenlandsche compensatiebureaux noodzakelijk.
Lit.: M. Meyer, De Clearingwetgeving, 1935.
