Metafysica is de filosofische discipline die zich bezighoudt met de ontologie, ofwel de zijnswijze der dingen. Waar de epistemologie zich afvraagt hoe we de werkelijkheid kunnen kennen, vraagt de metafysica hoe ze is. • Fictionele entiteiten, bijvoorbeeld, kenmerken zich door het feit dat ze niet bestaan ook al denken we er van alles over. Don Quichote heeft bijvoorbeeld een heel andere zijnswijze dan een mens van vlees en bloed. Echte objecten kun je aanraken en ze dienen zich ook anderszins aan onze zintuigen aan; fictionele entiteiten doen dat niet.
• Maar er bestaat toch een boek waarin het leven van Don Quichote wordt beschreven? Hoe zit dat nou? (Dit is een typisch metafysisch probleem). Metafysica gaat niet alleen over de bestaanswijze van niet-bestaande dingen, maar ook over die van de bestaande dingen. Ook daarvan is het namelijk maar de vraag of we wel weten hoe ze zijn. Kunnen we de dingen wel kennen los van de manier waarop wij toevallig de wereld waarnemen? • Deze vraag is door Kant onsterfelijk gemaakt. Hij meende dat de wereld zich op bepaalde wijzen aan ons voordoet en dat dit afhankelijk is van de manier waarop onze kenvermogens werken. De vraag hoe dan het 'Ding an sich' eruit ziet verwees hij naar de metafysica: een kritische filosofie heeft daar geen plaats voor.
• In de Romantiek is deze kwestie in zoverre ernstig genomen dat men alles deed om juist dat 'Ding an sich' niet buiten de boot te laten vallen. Romantici als Novalis en Schopenhauer betoogden dat de wetenschappen er inderdaad weinig over te zeggen hebben, maar de kunsten des te meer.
