Werktuig dat lichamelijke pijnen veroorzaakt teneinde deze op ascetische wijze ootmoedig te ondergaan, als een vorm van boetedoening, als verzoening of verstervingsoefening. Door de eeuwen heen gebruikt op boetedagen of in boeteperioden. Binnen sommige kloosterorden en congregaties werden boetewerktuigen tot ongeveer halverwege de vorige eeuw gebruikt, zij het met speciale toestemming van de oversten.
Dit kloosterlijke gebruik van de meeste boetewerktuigen was toen in Nederland veelal reeds afgeschaft of veranderd in een symbolische handeling.
