Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Staatsregeling

betekenis & definitie

of Staatsinrichting noemt men het samenstel der regelen, die aangeven op welke wijze een Staat wordt geregeerd. In Nederland vindt men deze in de Grondwet, verschillende organieke wetten, zooals de Provinciale wet, de Gemeentewet enz. en in een aantal ongeschreven regelen z.g.

Conventions. In de Engelsche Staatsregeling nemen de Conventions een zeer ruime plaats in.Een Staat kan zijn een monarchie, of een republiek. In een monarchie wordt het hoogste Staatsgezag uitgeoefend door een erfelijk vorst, in een republiek door een, voor een beperkt aantal jaren, gekozen president. Indien de macht van een vorst aan geenerlei beperking onderworpen is, spreekt men van een absolute monarchie; van een constitutioneele monarchie, wanneer de vorstelijke macht in een Grondwet is geregeld. In een parlementaire monarchie wordt de richting van het Regeeringsbeleid niet door den Vorst, doch door de Volksvertegenwoordiging bepaald.

Gecentraliseerd is de Staatsregeling wanneer alle Staatsgezag in één orgaan zooveel mogelijk is samengetrokken; gedecentraliseerd wanneer de regeermacht over verschillende organen is verdeeld. Autonomie is aanwezig wanneer de regeling en het bestuur der eigen aangelegenheden aan de lagere organen is overgelaten. Zelfbestuur of selfgovernment vindt mep daar, waar de lagere organen zelfstandig medewerken aan de uitvoering van voorschriften van hoogere organen.

De republikeinsche regeeringsvorm is niet steeds een waarborg voor een behoorlijken volksinvloed op den gang van zaken. De Republiek der Vereenigde Nederlanden is een voorbeeld van een aristocratische Republiek, waar de volksinvloed uitermate gering was.

< >