Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Godsvrede

betekenis & definitie

of Treuga Dei of Pax Dei, in de Fransche taal Trève de Dieu, was een poging van de kerk in de Middeleeuwen om het oorlogvoeren te beperken. Toen de macht der Karolingers begon te tanen, namen ordeloosheid en zedeloosheid gaandeweg toe.

Velen wilden hun eigen rechter zijn. De kerk wilde aan dien toestand zoo mogelijk een einde maken.

De bisschoppen in Zuid-Frankrijk stonden in dat pogen vooraan. Reeds op de Synode van Charroux 989 werd iedereen met den ban bedreigd, die eigendom van de kerk of van de armen of van weerlooze akkerbouwlieden roofde.

De kerk kon echter den lust tot strijden niet uitroeien. In het begin van de 11 de eeuw ontstond een hongersnood in Frankrijk, die jaren aanhield.

Toen werd de verwildering steeds grooter; maar nu trad de kerk nog strenger op door den godsvrede te bevelen. Die godsvrede moest dienen om oorlog en twisten zooveel mogelijk tegen te gaan.

In 1041 werd door de bisschoppen in Frankrijk bepaald, dat iedereen van Woensdag tot Maandagmorgen, voornamelijk op de heilige dagen, van allen twist moest afzien op straffe van den kerkelijken ban. Er was onderscheid tusschen treuga Dei, die betrekking had op wereldlijke twisten, en pax Dei, die inhield, dat kerken, kloosters, geestelijken, monniken, boeren, reizigers, in het algemeen weerloozen van alle soorten (personae miserabiles) ook op de niet voorgeschreven dagen in vrede zouden leven.

Het verbreken van den godsvrede na driemalige waarschuwing, had excommunicatie ten gevolge, geldstraffen of ook wel inbeslagneming van het geheele vermogen.

< >