beteekent gelijkvormigmaking, overeenbrenging, samenstelling. In de verschillende wetenschappen verkrijgt het uit den aard der zaak een verwanten en toch eigenaardigen zin.
De fysiologische assimilatie duidt aan de verandering of overgang van het voedsel in de stoffen van het dierlijk lichaam, dat ze tot zich neemt. Zoo spreekt men van logische assimilatie bij de verandering van een object, van psychologische assimilatie, als er sprake is van de verandering van een bewustzijnsinhoud, gelijk in de grammatica er sprake is van de assimilatie van een medeklinker, wanneer deze ter wille van de welluidendheid in den daarop volgenden overgaat.
In het algemeen is assimilatie dus het woord, dat dient om aan te wijzen, dat wij ons iets eigen maken en het veranderen in een bestanddeel van ons ik. Zoo herleiden de scholastieken de kennis tot een assimilatie.In de moderne psychologie wordt het woord gebezigd voor de verbinding tusschen elementen van gelijksoortige psychische factoren, waarbij door een nieuw in het bewustzijn tredende voorstelling de elementen eener oude voorstelling met een nieuwe samensmelten. De oude indrukken worden alsdan door de nieuwe geassimileerd. Deze functie der assimilatie heeft verschillende kenmerken. Zij bestaat uit bestanddeelen eener voorstelling, die door elementaire associatieve werkingen worden vereenigd en daarbij komt, dat de met elkaar in verbinding tredende elementen door wederzijdsche assimilatie veranderend op elkander inwerken. De assimilatie wordt alzoo moment in de associatie. Assimilaties komen vooral voor bij gehoorvoorstellingen, bij sterk ontwikkelende gevoelens, en bij ruimtelijke voorstellingen. Zij speelt ook een groote rol in de herkenning.
