(G., nastos = samengeperst), beweging van plantedelen, niet door uitwendige prikkels gericht, maar door de bouw van het plantedeel zelf. Thermonastie: openen (bij verhoging van temp.) en sluiten (bij verlaging van temp.) van bloemen door ongelijke groei van binnen- en buitenzijde van bloemdelen (krokus, tulp). De groei vindt plaats door strekking van cellen aan de basis van de kroonbladen.
Tulp reageert bij temperatuurverhoging van 1°, de krokus bij 0,2°. Seismonastie: beweging als gevolg van schokken; treedt op door vormverandering in bepaalde organen(kruidje-roer-mij-niet). Thigmonastie: beweging als gevolg van aanraking, bv. met een vast voorwerp (planten met ranken). Nyctinastie of slaapbeweging van bloemen die zich ’s morgens openen en ’s avonds sluiten en van bladeren waarbij ’s nachts de bladschijf verticaal staat en overdag meer horizontaal (bv. klaver, klaverzuring). Veroorzaakt door turgorveranderingen. Fotonastie: bewegingen van bloemen door ongelijke groei en van bladeren met gewrichten, door verschil in turgor van boven- en onderkant.
