Uiteenzettingen, beschouwingen en betogen zijn vormen van teksten, die cruciaal verschillen op de punten subjectiviteit en overtuiging: uiteenzettingen geven zoveel mogelijk feiten weer zonder meningen, betogen geven puur de mening van de schrijver weer en hebben een overtuigend karakter. Beschouwingen brengen meningen van meerdere partijen naar voren.
Vanzelfsprekend zul je uiteenzettingen vooral vinden in schoolboeken, kranten en wetenschappelijke teksten: hierbij is objectiviteit van groot belang. Het doel van uiteenzettingen is dan ook informeren.
Betogen vind je voornamelijk in de vorm van ingezonden brieven naar de krant, politieke boodschappen, en blogs. Het hoofddoel van betogen is overtuigen, waar deze voorbeelden zich goed voor lenen.
Bij een beschouwing kan de mening van de schrijver zelf ook naar voren komen, maar gaat het vooral om een overzicht van standpunten van uiteenlopende partijen. Beschouwingen zie je bijvoorbeeld vaak in columns in de krant, en hebben als doel de lezer aan het denken te zetten en zijn eigen mening te laten vormen.
