Lexicon van het bijgeloof

Walter Gerlach (2000)

Gepubliceerd op 11-11-2022

Vrouw Holle

betekenis & definitie

Als zij de bedden opschudt, sneeuwt het, en binnenshuis waakt ze over het werk van de maagden. Zo staat vrouw Holle, naar een sprookje van de gebroeders Grimm, bekend.

Maar als mythisch wezen (ook Holda of Hulda genoemd) speelt ze in talloze sagen en volksverhalen een rol die veel meer facetten kent. Ze is de aanvoerster van de holden (witte juffers), een groep goede en kwade demonen (holden en unholden), te vergelijken met de perchten, die onder bevel staan van vrouw Perchta, de zuster van vrouw Holle, en die men vooral in Beieren en de Oostenrijkse Alpen in goede en schiache - wilde en kwade - perchten onderscheidt.Net als hun volgelingen zijn ook vrouw Holle en vrouw Perchta ambivalent van aard indien ze als demonische eenlingen optreden. Ze hebben een hekel aan luidheid en nalatigheid, en dat bestraffen ze dan ook (vooral in de vroegere spinkamer werd gaarne met hen gedreigd); vlijt en hulpvaardigheid worden beloond. Vrouw Perchta is voor huidige esoterieaanhangsters ‘de beschermvrouwe van alle vrije, ongebonden vrouwen’ (I. Dalichow in esotera 9/96).

Holden en perchten zijn vergelijkbaar met het oude volksgeloof van de ‘wilde jacht’ of de ‘wilde heer’, tussen 25 december en 6 januari, waarin de twaalf donkere nachten tussen Kerstmis en Driekoningen vervuld zijn van jachtgeschreeuw en hondengeblaf. De ‘wilde jager’ - een belichaming van Odin, de Germaanse god van de wind - galoppeert met hoed en mantel aan de kop van de spokenhorde.

< >